Metin Çözümlemesi (Konfüçyüs, Sokrates, Aristoteles)

Ünitenin son konusu olarak işlediğimiz döneme ilişkin üç tane metnin çözümlemesini yapıyoruz.  Ödevleri yapıyoruz.

Konfüçyüs:

''Üstat! Bir insana ne zaman bilgili denir?''

-        Peki, daha önce sen söyle bakalım:Bir insana ne zaman iyi bir okçu denir?

-        Attığı hedefi vurursa.

-        Bilgi için de aynı şey söylenebilir.Okçulukta hedefi delmek marifet  sayılmaz. Marifet hedefe isabet ettirmektir. İyi davranış ve anlayış hedefine erişen insana da bilgili denir. Bilgili insan, her türlü aşırılıktan kaçınır. Yeterince ileri gitmemek kötüdür. Çok ileri gitmekte kötüdür. Aşırı uçların arasında kalabilen insan bilgili ve anlayış sahibidir.”

''Doğruyu iste, iyiye tutun, sevgiyle dol, sanatla ilerle. İyi hayat yaşamanın yolları bunlardır.''

''Tüm insanlar yaratılış itibarı ile biribirlerine eşittirler, alışkanlıklarında biribirlerinden uzaklaşırlar ''

 

Bildiğini bilenin arkasından gidiniz,
Bildiğini bilmeyeni uyarınız,
Bilmediğini bilene öğretiniz,
Bilmediğini bilmeyenden Kaçınız!

Kibirli ve cimri adamın ne kadar vasıfları olursa olsun, dikkate alınmaya değmez.

-Ya bir yol bul, ya bir yol aç, ya da yoldan çekil.

-Okudum, unuttum, gördüm, hatırladım, yaptım, öğrendim.

-Bir yerde küçük insanların büyük gölgeleri varsa, o yerde güneş batıyor demektir!

-Erdemli olanların söyleyecek sözleri vardır ama söyleyecek sözleri olanların tümünde erdem yoktur. İnsancıl olanlar cesaretlidir ama cesaretli olanların tümü insancıl değildir.

-Güçlü olan, zayıf yanını herkesten iyi bilendir; daha güçlü olan ise zayıf yanına hükmedebilendir.

-İyi insan, güzel söz söyleyen değil, söylediğini yapan ve yapabileceklerini söyleyen adamdır.

-Hiç kimse başarı merdivenini elleri cebinde tırmanmamıştır.

 

Sokrates:

Aşağıdaki metni okuyup metinden hareketle verilen soruları cevaplayınız.

SOKRATES’İN SAVUNMASI

Atinalılar! Beni suçlayanların üzerinizdeki tesirini bilemiyorum. (…) Birçoğunuzu ta çocukluğunuzdan

beri yalanlarla kandırarak güya göklerde olup bitenlerle uğraşan, yerin altında neler geçtiğini araştıran,

yanlışı doğru gibi göstermeyi beceren Sokrates adlı bir bilgin olduğuna sizi inandırmışlardır. (…) insan bilgisinin

büyük bir şey olmadığını, hatta hiçbir şey olmadığını göstermek istemiştir; (…) bilge sandığım kimi

bulursam konuşup soruyorum; bilge olmadıklarını anlayınca da Tanrı sözüne hak vererek bilge olmadıklarını

kendilerine gösteriyorum.

Meletos, şöyle gel; bana cevap ver:

– Sence kötü kimselerle birlikte yaşamak mı yoksa iyi kimselerle birlikte yaşamak mı daha iyi? Cevap versene

dostum; zor bir şey sormuyorum. İyi insanlar yanlarındakilere hep iyilik, kötüler de kötülük ederler. Değil mi?

– Şüphesiz.

– Şimdi, bir arada yaşadığı kimselerden faydalanan, çok zarar görmek isteyen var mı? Cevap ver dostum;

kanun, cevap vermeni emrediyor. Zarar görmek isteyecek kimse var mıdır?

– Elbette yoktur.

– Peki, gençleri doğru yoldan çıkarıyor, kötülüğe götürüyor diye beni suçluyorsun; Sence ben bu suçu

bilerek mi bilmeyerek mi işliyorum?

– Bilerek diyorum.

– Demek ki Meletos, iyilerin yanlarındakilere iyilik; kötülerin ise kötülük ettikleri şu genç yaşında senin

yüksek zekânca bilinen bir gerçek olduğu hâlde ben bu yaşımda birlikte yasamak zorunda olduğum bir kimseyi

doğru yoldan ayırırsam ondan bana zarar geleceğini bilmeyecek kadar karanlık ve bilgisizlik içindeyim.

Hem de bunu, iddiana göre bile bile yapıyorum. Meletos, buna ne beni inandırabilirsin, ne de başkalarını.

Öyleyse ya ben onları doğru yoldan çıkarmıyorum yahut da çıkarıyorsam bunu bilmeyerek yapıyorum, her

iki hâlde de yalan söylüyorsun. Bundan başka işlediğim suç bilmeyerek işlenmişse kanun onu suç tanımaz,

beni bir kenara çekerek ayrıca hatırlatman ve öğüt vermen gerekirdi çünkü öğütle bilmeyerek işlediğim

suçu, herhâlde işlemekten vazgeçerdim. Hâlbuki sen benimle konuşmaktan, bana öğretmekten kaçındın,

bunu istemedin; beni mahkemeye, kanunun aydınlatılması gerekenleri değil cezalandırılması gerekenleri

gönderdiği mahkemeye sürükledin.

 

Platon, Sokrates’in Savunması

 

Ödev:

1-    Metinde kırmızıyla yazılan kavramlarla ne anlatılmak istenmiştir?

2-    Metinde altı çizili yerde belirtilmek istenen düşünce nedir? Açıklayınız.

3-    Sokrates, bilgi ve iyilik hakkında nasıl bir ilişki kurmuştur? Değerlendiriniz.

 

Aristoteles:

Aşağıdaki metni okuyup metinden hareketle verilen soruları cevaplayınız.

DAVRANIŞLARDA ORTA YOLU BULMA

İkinci Kitap

Biri düşünce, diğeri ise karakter erdemi olmak üzere iki tür erdem vardır. Bunlardan düşünce erdemi

daha çok eğitimle oluşur ve gelişir, bu nedenle de deneyim ve zaman gerektirir; karakter erdemi ise alışkanlıkla

edinilir.

...

Üzerinde durduğumuz sav, her ne kadar böyle bir sav ise de onu desteklemeyi denemeli. İlkin güç ve

sağlık konusunda gördüğümüz gibi “Bu tür şeyler, doğal yapıları gereği eksiklik ya da aşırılık yüzünden

bozulur.” savını araştıralım. Nitekim aşırı ve eksik yapılan beden eğitimi gücü yıpratır, aynı şekilde içecek

ve yiyecekler çok fazla ya da çok az olduğu zaman sağlığı bozar; dengeli olduğu zaman ise sağlığı meydana

getirir, artırır ve korur. Ölçülülük, yiğitlik ve öteki erdemlerde de bu böyledir. Her şeyden kaçan, korkan ve

hiçbir şeye dayanamayan korkak; hiçbir şeyden korkmayan, her şeyin üzerine giden cüretli olur. Aynı şekilde

her hazzı tadan ve hiçbirinden uzak kalmayan haz düşkünü, yabani gibi hepsinden kaçan ise duygusuz olur.

Ölçülülük de yiğitlik de aşırılık ya da eksiklik yüzünden bozulur, orta olma ile korunur.

...

O hâlde karakter erdeminin orta olma olduğu ve ne şekilde orta olduğu: Biri aşırılık öteki eksiklik olan

iki kötülüğün ortası olduğu ve etkilenimlerde ve eylemlerde ortayı hedef edinmekle böyle olduğu yeterince

belirtilmiş oldu. Bu nedenle erdemli olmak güç iştir. Her şeyde ortayı bulmak zor iştir. (…) Öfkelenmek,

para vermek ve harcamak herkesin yapabileceği kolay bir şeydir ama bunların kime, ne kadar, ne zaman,

niçin, nasıl yapılacağı ne herkesin bileceği bir şey ne de kolaydır. Bunları iyi yapmanın ender, övülesi, güzel

bir şey olmasının nedeni de bu. Bunun için Kalypso’nun öğütlediği gibi ortayı arayanın önce ona daha karşıt

olandan uzak kalması gerekiyor.

…

Nitekim uçlardan biri ötekinden daha çok yanlışa götürür; ortayı bulmak ise son derece güç olduğundan

derler ki ikinci yol olarak en az kötü olanları seçmek gerekir. (…) Bu da bizim nelerden haz aldığımızdan

nelerden acı duyduğumuzdan anlaşılacaktır. Öyleyse kendimizi bunlara ters yöne çekmemiz gerekli, eğri

odunları düzeltenlerin yaptığı gibi isabetsizlikten çok uzaklaşmakla ortaya ulaşacağız.

 

Aristoteles, Nikomakhos’a Etik

1-

 

ÖDEV:

2-

1.     Metinde kırmızıyla yazılan kavramlarla ne anlatılmak istenmiştir?

2.     Metinde altı çizili yerde belirtilmek istenen düşünce nedir? Açıklayınız.

3.     Metinden hareketle mutluluk ve erdem arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız